Gespannen houd ik het nieuws rond de damherten van de Amsterdamse Waterleidingduinen in de gaten. De grotere sterfte van afgelopen winter heeft de gemeenteraad van Amsterdam toch doen beslissen om toch over te gaan tot beheer van de populatie damherten in tegenstelling tot het terughoudende beleid van de afgelopen jaren. Volgens tellingen lopen er 2000 damherten rond en dat is te veel zegt men.
In een druk gebied als de randstad levert een groeiende hertenpopulatie op een bepaald moment problemen op. Waternet reageerde op de publieke opinie met een damherten werend hek langs de gehele buitenrand van het duin. Waar de damherten vroeger vooral in de winter de weilanden opliepen om zich te goed te doen aan het verse gras stond daar nu opeens een hek. Het bleek dat de damherten grote moeite hadden om zich aan te passen en een paar honderd dieren stierven vermoeid en verhongerd langs het hek.
Zelf heb ik er ook gelopen en hoewel de krantenkoppen massale sterfte beschreven vond ik wel wat herten maar geen complete kerkhoven zoals de journalistiek ons wilt doen geloven. Als damhertenliefhebber vond ik het wel zonde om de dieren zo aan te treffen, maar aan de andere kant bood het ook een nieuwe blik op hun leven.
Van dichtbij kon ik de vacht en het gewei bekijken en aanraken. Het meest opvallende in het gebied was eigenlijk de complete kaalslag op de bomen. De herten hadden alle stammen van 20cm boven de grond tot op 1.5 meter compleet kaal gevreten om alle mineralen en voedingstoffen binnen te halen die ze maar konden vinden.
Voor sommige toonde het aan dat damherten een destructief effect hebben op het landschap. Ik zie het meer als de reden waarom we groot wild hebben. Zonder grazers verandert het gehele duin in een groot bos. Eigenlijk wil je dus een grote groep herten hebben om agressief bos en struiken aan te pakken. Maar volgens de experts is er maar ruimte voor 600 herten; meer eten zou er niet zijn in Amsterdamse waterleidingduinen.
Volgens andere experts lopen er rond de 2000 damherten en misschien zelfs wel meer, want ja hoe tel je een damhertenpopulatie? Er zijn experts die beweren dat de werkelijke populatie vele malen hoger ligt en zij noemen getallen van rond de 5000 herten. Dat zou betekenen dat je grofweg per elke 100 meter minimaal 1.5 hert zou moeten zien.
Maar als je de rapporten leest is alles gebaseerd op aannames. Aanname van het minimaal aantal getelde herten, aanname van het percentage aanwas en aanname van het percentage sterfte. En desondanks onze 2000+ herten hebben we ook nog 600 schappen nodig, wordt er elk jaar gemaaid en moet er geplagd worden. Misschien te weinig herten dus, hoor ik u denken. Beheer door de mens in de vorm van maaien en plagen kost aardig wat euro’s. Het afschieten van damherten gebeurt ook niet gratis en zal Waternet ook in de portemonnee voelen. Dus eigenlijk zijn de damherten in onze huidige economische situatie een goede natuurlijke manier van beheer. Waarom zou je ze dan schieten?
Wat gaat er nu gebeuren? Wat is handig? Hoe wel de nieuwsberichten niet eenduidig zijn is er momenteel een motie ingediend om over te gaan op reactief beheer. Dit betekent dat men komende winter de populatie meer in de gaten houdt en bepaalde dieren uit hun lijden zal verlossen. Ik heb geen ecologische studies gedaan, maar als ik de AWD puur moet beoordelen op hun waarde in de regio klinkt reactief beheer toch vele malen beter. Een van de waardevolle punten van de AWD is juist de aanwezigheid en zichtbaarheid van groot wild.
Op dagen als zon, wolken en regen langs trekken en ik achter mijn pc zit te werken droom ik er van beheerder te zijn van zo’n gebied. Al rijdend in mijn jeep de duinen te doorkruisen en moeder natuur aan het werk te zien. Maar al snel realiseer ik me dan dat ook beheerders computerdagen hebben en dagen dat ze moeilijke beslissingen moeten maken. Beslissen hoe om te gaan met alle gevoelens die er spelen rond het wel of niet beheren van een grote groep dieren. Op zo’n moment is mijn werk dan opeens een stuk makkelijker. Kilootje staal meer of minder weegt iets minder zwaar op de ziel.
petermaris.wordpress.com 