Gezien mijn recente trip naar Finland is het niet verbazingwekkend dat de foto van de maand van deze recente trip komt. Ons doel was beren en veelvraten waarbij de laatste soort mij een grote grijns op het gezicht gaf zodra ik deze zag.
Een veelvraat loopt hobbelend en hoewel hij het uiterlijk van een knuffeldier heeft, is het een van de meer gevreesde roofdieren van het Noorden. De marterachtige is totaal niet atletisch, maar toch goed in staat om in een boom te klimmen. Met zijn sterke spieren en klauwen trekt hij zich omhoog. Naar beneden komt neer op jezelf langs de boom laten glijden en met een harde plof op de grond te landen. Niet echt gracieus, maar het werkt.
Het is hoogzomer, de damherten zitten goed in hun bastgewei en gaan binnenkort schuren. Op mooie zomeravonden kun je het gewei uitlichten met wat tegenlicht. De zachte bast krijgt dan een prachtige randje.
Jong damhert (dama dama) maakt zijn eerste stappen.
Stil en onbeweeglijk lig je verscholen in het hoge gras. Je hoopt dat het grote dier op twee poten je niet ziet en verder loopt. Mamma is dichtbij, maar je bent wel alleen. Zou dit door het hoofd gaan van pas geboren damhertenkalfje? Ik vraag het me af als ik er één vind in de duinen. Behoedzaam en rustig kniel ik neer en maak ik wat foto’s van de kleine. Onverschrokken blijft ze liggen. Rustig kruip ik naar achter. Ik blijf nog even kijken en laat haar dan met rust zodat mamma haar weer kan ophalen.
Het is altijd een prachtig gezicht om de jonge kalfjes te zien ronddartelen in de zomer. Ze rennen rond hun moeder en spelen met andere kalfjes. Vaak maken ze dan ook al de karakteristieke prellsprung; met alle vier de benen tegelijk in de lucht springen en weer landen. Je hoort de hindes blaten en kalfjes antwoorden met hun zachte fiepjes. Je waant jezelf zo in de Disney-film Bambi.
Jong damhert (dama dama) ligt verscholen in het gras.
Na een draagtijd van ongeveer 230 dagen wordt het kalfje geboren. Met een gewicht van ongeveer 4,5 kilo lijkt het al heel erg op een volwassen hert. Het stippenpatroon is al aanwezig en blijft ook, terwijl het bij andere herten verdwijnt. De oren zijn eigenlijk een maatje te groot. Als echte nestvlieder kan het kalfje al vrij snel na de geboorte lopen, maar moeders bijhouden kan het niet. Het duurt meestal tot zo’n 12 weken na de geboorte voordat de jonge herten constant met hun moeder optrekken.
Jong damhert (dama dama) ligt stil in de duinen.
Herten laten de jongen in de eerste weken van hun leven voor lange periodes alleen. De hinde is altijd in de buurt en houdt haar kroost in de gaten. De hertjes zijn nog te jong om constant op de been te zijn tijdens het grazen en om te voorkomen dat ze uitgeput raken, blijven de kalfjes achter. Verstopt in het hoge gras, tussen struiken of achter boomstronken.
Een kalfje blijft roerloos liggen en duwt zichzelf diep in het gras en kan de indruk wekken dat het misschien ziek of zwak is. En hoewel de gedachte goedbedoeld kan zijn, moet men een jong altijd laten liggen. Bij aanraking blijft onze geur aan het kalfje hangen en zou de moeder bij terugkomst het jong kunnen verstoten.
Jong damhert (Dama dama) ligt verscholen in het gras.
Stil en onbeweeglijk lig je verscholen in het hoge gras. Je hoopt dat dat grote dier op twee poten je niet ziet en verder loopt. Mamma is dichtbij, maar je bent wel alleen. Zou dit door het hoofd gaan van een jong damhertenkalfje? Ik vraag het me af als ik hen vind in de duinen. Behoedzaam en rustig kniel ik neer en maak ik wat foto’s van de kleine. Onverschrokken blijft ze liggen. Rustig kruip ik naar achter. Ik blijf nog even kijken en laat haar dan met rust zodat mamma haar weer kan ophalen.
Terwijl ik rustig tegen een boom aanzit in het duin, luisterend naar alle vogeltjes die de lente in hun bol hebben, zie ik van alles. In de verte lopen reeën, net iets achter mij hoor ik dat de damherten dichterbij komen en om de zoveel tijd zie ik mensen langslopen.
De herten schrikken van enkele wandelaars en schieten voorbij. Dankzij wat geluk staat de camera precies aardig ingesteld om een van de heren mooi in beweging te vangen. Het is altijd even gissen 1/30s of 1/60s; wat werkt het beste. Deze keer ben ik best tevreden.
De wind snijdt door het open duin en ik voel hoe de kou ons land in blaast. Ik trek de kraag van mijn jas omhoog, terwijl ik de boswachter op zijn hielen volg. Het Kraansvlak is een gebied met beperkte toegang, maar onder begeleiding mag je overal komen. Zonder de ballast van een zware camera, houdt de boswachter stevig de pas erin. De sneeuw kraakt onder mijn voeten als we afdalen in een duinpan en gelukkig wat luwte vinden. “Nog een paar heuvels en dan zouden we hen moeten zien”, vertelt de boswachter enthousiast. En als ik dan ook daadwerkelijk bovenaan de heuvel kom, zie ik een aantal bruine kolossen in het besneeuwde duinlandschap staan. We blijven op de duintop wachten, zodat de wisenten kunnen wennen aan de tweepotige verschijning die afsteekt tegen de horizon.
Europese bison (Bison bonasus) in duinlandschap
Wanneer de boswachter aangeeft dat het kan, daal ik een stukje af om op ooghoogte te komen met de dieren. Met een schofthoogte van 1,8 meter kun je de wisent niet over het hoofd zien. Een stier heeft meestal een gewicht van ongeveer 840 kilo en koeien wegen rond de 540 kilo. Zij zijn net iets kleiner dan de mannetjes. Met een lengte van bijna 3 meter zijn de runderen uit de kluiten gewassen en niet voor niets de grootste landzoogdieren van Europa! De wisent, ook wel Europese bizon genoemd, is een verre verwant van ons normale rund. Met zijn slankere bouw, hoge rug, korte horens en kastanjebruine vacht lijkt het indrukwekkende dier zo weggelopen uit een oude western.
Europese bison (Bison bonasus) in duinlandschap
Naast bast van kardinaalsmuts en eikels, staat er bij wisenten veel gras op het menu. De dieren hebben daarom halfopen bos en struweel nodig om aan hun voedsel te komen. Deels creëren zij dit zelf door gesloten duindoornstruweel open te breken om bij lekkere hapjes te komen. Andere dieren profiteren weer van dit sloopgedrag omdat jonge planten hierdoor meer kans krijgen. Omdat wisenten graag op zijn tijd een zandbad nemen, maken zij open zandige plekken in het landschap. Hierdoor krijgt meteen de duindynamiek een goed zetje in de rug.
Europese bison (Bison bonasus) in duinlandschap
Het is een apart gezicht om wisenten in de duinen te zien lopen. Ooit bevolkte hun voorouders heel Europa, maar honderd jaar geleden is de laatste wilde wisent verdwenen, net zoals het oeros en de tarpan. Laatstgenoemde soorten zijn net als de wisent weer teruggefokt via dieren in gevangenschap en overal in Europese natuurgebieden uitgezet.
Europese bison (Bison bonasus) in duinlandschap
In het Kraansvlak, een van oudsher voor het publiek afgesloten duinterrein nabij de Kennemerduinen, leven sinds 24 april 2007 wisenten. PWN, Stichting Duinbehoud, ARK, FREE Nature en Stichting Kritisch Bosbeheer zijn hier een project gestart om het gedrag van wisenten te beoordelen en te bekijken wat hun invloed is op het landschap. Dankzij deze opgedane praktijkervaringen is er besloten om vanaf maart zes tot acht wisenten te laten grazen op de Veluwe bij Harskamp.
De eerste dagen in de Mara was er geen olifant te bekennen, maar al snel vonden wij enkele kuddes die we de rest van de week tegenkwamen. Een luipaard of een leeuw is misschien wel een spannender onderwerp, maar als de zon prachtig op een dikhuid valt, vind ik hem mooier dan een brullende leeuw. De dikke groeven in zijn huid worden zo extra benadrukt en hoewel je als fotograaf vaak schaduwen wil voorkomen, vind ik dat ze bij een olifant juist helemaal tot hun recht komen.
Terwijl het oosten en zuiden van het land getroffen worden door sneeuw, blijft de kust redelijk droog. Met de nadruk op redelijk. Sneeuw valt er vrijwel niet maar regen genoeg. Grauwe dagen, koude wind en van tijd tot tijd regen. Ik trek mijn kraag omhoog en capuchon naar beneden, de herten schudden zich nog een keer uit. Als je door de duinen loopt, krijg je het idee dat de dieren er ook niets van moeten hebben. Mijn rondje blijft ditmaal kort. Met dit snertweer heb ik liever ook echt snert.
De beste wensen voor iedereen in 2015! Bedankt voor jullie bezoek en reacties op mijn blog. Afgelopen jaar was een druk jaar waardoor ik veel minder aan fotografie en bloggen toe kwam dan gehoopt, maar toch hebben jullie mijn blog 6.300 keer bekeken. Hartelijk dank daarvoor.
De komende maanden staan er nog blogs op stapel over vogeltjes, damherten, eekhoorns en hopelijk sneeuw als moeder natuur ons nog wat gunt! Want hoewel Zuid-Nederland vorige week bedekt was met een mooi laagje, keek ik een middag lang naar een regenachtige wereld. Veel plezier dit jaar als je eropuit trekt en wie weet komen we elkaar tegen.
Oktober, de maand van de damhertenbronst. Dan moet je foto van de maand toch wel een damhert bevatten, of niet? Hmm zei ik dit vorige maand ook al niet, maar dan over edelherten? Ja, de bronstperiode van beide dieren volgt elkaar op. En terwijl de Veluwe net wat te ver rijden is voor meerdere bezoeken, zijn de waterleidingduinen relatief om de hoek en ga ik er vaak heen.
De foto van de maand is niet een typische bronstfoto waar de meesten naar op zoek gaan. Geen groots gevecht of imponerende houding van het hert tijdens het vlaggen. De heer op de foto was ook zeker niet het grootste exemplaar dat er te vinden was. Maar hij stond wel op een erg mooie plek. En het licht viel perfect in de gekleurde bladeren achter hem. Dan moet je gewoon wel een foto maken vind ik.
Het IVN vond hem ook prachtig en plaatste hem op de cover voor de nieuwe editie van het blad met een stuk tekst over de bronst. Een hele berg foto’s op je computer is leuk en aardig, maar drukwerk blijft het mooiste wat er is. Binnenkort nog een update van een publicatie, ditmaal in een bedrijfsblad.
petermaris.wordpress.com 