Een ochtend damhertenbronst 2014

Ganzen in vlucht boven de duinen.

Luid gakkend vliegen de ganzen over mijn hoofd richting de weilanden buiten het duin. Terwijl de vogels zich druk maken om genoeg te eten voor de winter valt, zijn de damherten alleen maar gefocust op hun hormonen.

Mijn top drie in oktober: regen, wind en bronst.

Burlend damhert (Dama dama)

De voorspelling voor vandaag is wisselvallig weer. Het begint in ieder geval bewolkt, maar ik hoop dat er vaak genoeg een zonnetje doorheen kan prikken. Al snel tref ik een jonge man die zijn plek probeert op te eisen aan de rand van het bronstgebied. Met zijn tong uit zijn mond is hij druk doende om een bronstkuil te graven.

Damhert (Dama dama)

Wandelaars lopen voorbij en drijven de jonge heer mijn kant op. Precies achter het hert breekt de zon door. Als hij langsloopt blijf ik afdrukken om de ringen van de zon te vangen. Nog even probeert hij een burl te geven, maar voor hem is het nog net te vroeg. Het lijkt net op een stomme film uit de jaren ’20.

Damhert (Dama dama) in tegenlicht

Niet veel later tref ik een ander jong mannetje aan dat heel nieuwsgierig blijkt. Doordat hij iets hoger staat dan ik, kan ik hem tegen een mooie vage voorgrond fotograferen. Telkens als ik iets lager ga zitten, zet hij een stapje naar voren om te kijken waar ik mee bezig ben.

Damhert (Dama dama)

Maar uiteindelijk ben ik toch op zoek naar de grotere heren van het duin. Hoewel zij nog steeds niet talrijk aanwezig zijn, kom ik hen vaker tegen dan afgelopen jaar. Een van de herten lijkt in mij een goede vriend van vroeger te herkennen. Op korte afstand besluit hij te gaan rusten en kan ik voorzichtig een aparte kadering kiezen om zijn gewei uit te laten komen. Terwijl sommige heren mooie symmetrische geweien dragen, heeft mijn nieuwe vriend een geheel asymmetrisch, maar wel erg mooi gewei.

Close-up damhert (Dama dama)

De ochtend eindigt prachtig met een volle zon op een veld met een hinde. De waterdruppels op het gras fonkelen en door het tegenlicht zie je de winterharen al uit haar vacht schieten. Het lijkt wel alsof zij vanochtend te druk was om nog even een kam door haar vacht te halen.

Damhert (Dama dama) in tegenlicht

Vogels met stropdasjes

Koolmees (Parus major) in appelboom

Biep, biep! Het vervelende elektronische signaal voor de start van de veertigurige werkweek

klinkt ’s ochtends schel in mijn oren. Ik druk de roep van mijn baas weg en de rust keert terug. Het melodische titituu van de koolmees vult mijn slaapkamer. Deze vrolijke zanger met zwarte ‘stropdas’ is misschien wel het bekendste vogeltje van Nederland. Met circa 600.000 paartjes in ons land, zijn er in de meeste tuinen altijd wel koolmeesjes te vinden. Zelfs op balkons van torenhoge flats bouwen zij hun liefdesnestjes.

Koolmees (Parus major) verlaat nestkast op balkon flat.

Voordat ik trotse bezitter van een tuin werd, hing er een nestkast op zeven hoog aan het balkon. Hoewel het balkon slechts een paar planten telde, maakten de koolmezen elk jaar een nestje en één keer waren de pimpelmezen hen te snel af. In ons land zijn er veel te weinig boomholten voor al die nestelde meesjes; nestkasten vinden daarom gretig aftrek. Ondanks mijn beste bedoelingen om ook in de tuin een kastje bewoont te krijgen, bleek deze niet interessant genoeg voor een mezenpaar. Wel bleven de koolmezen ons elk dag bezoeken om hun hongerige maag te stillen. Blijkbaar bood een naburige tuin wel een geschikt onderkomen.

Koolmees (Parus major) op buxus

In de mezenwereld heeft het mannetje de belangrijke taak om een nestlocatie uit te kiezen. Het vrouwtje speelt voor interieurstyliste en vult het nest met mos en haren. De eitjes legt zij verspreid over meerdere dagen, maar het broeden begint pas als de leg compleet is. Koolmezen hebben één of twee nestjes per jaar met 8 tot 15 eieren. In sommige jaren beginnen de mezen met meerdere broedsels, maar zij brengen altijd maar één nest jongen groot. Het ouderpaar laat soms een nest in de steek om onder betere omstandigheden op een andere plek opnieuw te beginnen. Zie je verse snavelmarkeringen bij de opening van een nestkastje, dan weet je dat deze in gebruik is. Toen ik op een ochtend mijn fiets pakte, stond ik letterlijk in een wolk van mezen. Het bleek een gezin van ouders met hun uitgevlogen jongen. Misschien brachten zij een bezoek aan de tuin als dank voor al dat voedsel; zo interpreteerde ik het tenminste. Acht vogeltjes dartelden om mij heen en hopten van struik naar struik. Ik heb hen dan misschien geen onderdak geboden, maar zij konden wel dankzij mij hun buikje rond eten.

Koolmees (Parus major) in appelboom

Om een nestje groot te brengen moeten pa en ma koolmees maar liefst 15.000 insecten aanvoeren en 3000km vliegen. Jammer genoeg zullen de ouders niet al hun kroost zien opgroeien. De meeste jonge vogels gaan al vroeg dood; zij vallen ten prooi aan katten, eksters, kraaien en roofvogels. Moeder natuur is ongenadig. Daarom telt een nestje veel eieren en vliegen er hopelijk veel meesjes uit. Elk paartje heeft de belangrijke taak om met een nieuw nestje voor nageslacht te zorgen. Een gemiddelde mees wordt namelijk niet ouder dan 1 jaar. In hun korte leventje zijn eeuwige trouw en monogamie dus geen enkel probleem.

Hopelijk gaat mijn mezenfamilie het redden en gebruiken zij volgend jaar wel één van mijn nestkasten. Het geluid van piepende jonge mezen op de vroege ochtend is een heerlijke manier om wakker te worden.

Foto van de maand – April 2014

Koolmees (Parus major) in appelboom met bloesem

In mijn vorige bericht liet ik al weten dat ik tegenwoordig ook mijn achtertuin gebruik voor natuurfotografie. En ik vind het dan ook wel passend dat de foto van de maand April dan ook uit onze achtertuin komt.
Sinds we het huis hebben en de temperatuur een aangename vorm aanneemt rotzooi ik ook wat in onze tuin. Wie mij op Twitter volgt ziet af en toe ook wat tuinfoto’s langskomen. Meneer merel en de mezen vergezellen mij elke keer als ik hier en daar wat snoei of plant.

We hebben een kleine appelboom in de tuin staan met daarachter een Japanse esdoorn. Combineer ik dat nog even met een dicht begroeide klimmer tegen de schuurmuur die geel kleurt, dan heb je bovenstaande foto. Hoewel ik natuurlijk druk aan het klussen was de afgelopen maanden droomde ik af en toe een beetje weg naar een foto met bloesem erin. Ook al sta je met een kwast in je handen, je blijft toch ook een beetje een fotograaf.
Na wat probeer-uurtjes in de tuin had ik al snel deze hoek gevonden. Een erg fijne achtergrond, maar de vogel moet wel precies op die tak landen. Je hebt dan twee opties. Aangezien de tuin toch nog gesnoeid moest worden, kon ik van de appelboom meteen een enkeltaks leiboom maken of wat avonden na werk geduldig op een tuinstoel gaan zitten.

Ik koos voor het laatste, vulde de voerkolom en richtte mijn lens op de tak. Natuurlijk landde elke mees op een andere tak. Alleen de dikke tortelduif moest precies op die plek landen en meteen heel mijn beeld vullen. Nu heb ik geen moeite met een Rubensvrouw, maar in dit geval zocht ik meer een bikinimodel zodat de bloesem ook nog opviel in de foto. Gelukkig lukte het net voordat de bloesem uitviel en had mijn geduld het gewenste effect.

Foto van de maand – Juli 2013

Grote groene sabelsprinkhaan (Tettigonia viridissima)

To boldly go where this man has never gone before! Stiekem ben ik een trekkie, en dit figuur zou zo een rol kunnen spelen in een van de films, maar het slaat op mijn recente macro-avontuur. Als een van de weinige natuurfotografen, tenminste zo voelt het, had ik tot afgelopen week nog nooit een macrolens op een beestje gericht. Ik vond dat maar niks, en ik stond er altijd bij en keek er naar. Op mijn site vind je ook geen macrofoto’s, maar wildlife foto’s.

Caroline is er sinds de start fan van en ik moest altijd of wachten tot een paddenstoel van uit elke hoek was gefotografeerd of ik liep wat door op zoek naar wild of het incidentele landschap. Dus afgelopen winter kocht ik een oude macrolens om mezelf ook op paddenstoelen te storten, op een avontuur na bleef de lens eigenlijk in mijn tas en kwam hij er niet uit.

Hoewel het plan was om afgelopen weekend damherten te gaan fotograferen stranden Caroline en ik al snel in een veldje met libellen, vlinders en de grote groene sabelsprinkhaan (Tettigonia viridissima). En toen begon het avontuur. Ik houd van een smalle scherptediepte maar bij macro is hij wel absurd klein. Ik liep te rotzooien met autofocus, manual focus, klein beetje wind erbij en alles was soft.

Doe mij maar hertjes, vosjes en soms een ijsbeer. Dat is een stuk simpeler en dat snap ik een beetje. Maar aan de andere kant zit er ook een behoorlijke uitdaging in en dat vond ik wel leuk, even iets nieuws.

Foto van de maand – Mei 2013

Steenuil (Athene noctua) uilskuiken

Van tijd tot tijd moet je keuzes maken in je leven. Sommigen zijn makkelijk, anderen juist moeilijk. Toen ik laatst moest kiezen tussen een avond blokarten met collega’s of meegaan met een inspectie van steenuilenkasten was voor mij de keuze snel gemaakt. Samen met STONE zijn Caroline en ik op pad gegaan en hebben wij nestkasten onderzocht op het broedsucces.

Je hebt natuurlijk wel enkele verwachtingen als je op pad gaat, maar uiteindelijk bepaalt de natuur wat je vindt. Wij troffen het enorm, wij hebben ongeveer alle fasen van jongen gezien, van eieren tot net geboren, tot bijna vliegklaar. De meeste indruk maakte het pas geboren uilskuiken op mij. Zo jong en toch al die herkenbare vormen wat hem of haar later vormt tot een prachtig steenuiltje.

Visdiefjes

Visdiefje (Sterna hirundo) biddend in de lucht.

Luid kwetterend scheert een visdiefje over de sloot heen, zijn sierlijke vlucht lijkt op een dans. Van de linker oever danst de vogel naar de rechter oever en weer terug. Met de snavel en ogen strak op het water gericht beweegt hij zich met een aanzienlijke snelheid alsof de duivel hem op de hielen zit. Schel gekrijs een tiental meter verderop verklaard al snel een hoop. Mevrouw visdief verwacht eerst een driegangen maal op deze prachtige zomeravond voordat wordt overgegaan tot slaapkamertaferelen.

Visdief (Sterna hirundo) vrouwtje eist vis.

Plotseling trekt het visdiefje de handram aan en in een sierlijke stijgende bocht stopt hij midden in zijn vlucht. Biddend als een torenvalk hangt hij boven het water met zijn blik strak op het water gericht. Perfect gesynchroniseerd met een nog hardere krijs van zijn aanstaande klapt hij de vleugels in om naar beneden te storten. Vanuit het opspattende water komt hij omhoog met een vis spartelend in zijn snavel. Vol trots vliegt hij naar zijn enthousiaste partner die de vis met veel plezier in ontvangst neemt.

Visoverdracht tussen de visdiefjes (Sterna hirundo).

Elk natuurmens heeft zo’n zijn favoriete lente soorten. Voor sommige zijn het rietgorsen, blauwborsten of de lepelaar die de lente aankondigen, maar als de visdiefjes weer over de poldersloten scheren is voor mij de lente echt begonnen.

Parende visdiefjes (Sterna hirundo).

Maasai Mara – Kenia

Topi (Damaliscus korrigum) bij zonsopkomst.

De zon begint net te klimmen als we in de jeep stappen en Sami, onze gids, de motor start. Het geluid van krekels, vogels en nijlpaarden wordt nu overstemd door de ruwe kracht van een dieselmotor die ons pruttelend dieper de Mara in brengt.
In de schemer duikt de auto een bedding in, instinctief zet ik me voet al schrap tegen de deur om te voorkomen dat ik straks van mijn stoel glijd omdat het regenseizoen de rivier elke dag verder uitslijt en de jeep doet schudden bij elke nieuwe put die hij treft.

Het mistig in de Mara vanochtend en als de zon net boven de horizon klimt ontstaat er een grote rode nevel op de vlakte. Gelukkig staat er een Topi in de buurt die een goed bruikbaar onderwerp vormt in zulk licht. Als de zon hoger klimt en de nevel langzaam wegbrandt zie je het uitgestrekte savannegebied van het grote Mara-Serengeti ecosysteem.

Uitzicht over de savanne van de Mara.

Aan deze kant van de evenaar bestaat de westerse wereld even niet meer. Geen nieuws, geen haast, geen stress. Je wordt ’s ochtends om half 6 wakker om kort te douchen, een kop thee te drinken en dan de Maasai Mara in te trekken op zoek naar het wild. Het enige moment dat je een soort van verbonden voelt met je “vorige leven” is het moment dat je je geheugenkaartjes moet leegmaken omdat je geen ruimte meer hebt na al het moois wat je hebt gezien.

Henry, onze Maasai gids en chauffeur.

Elke ochtend werd het ontbijt geserveerd in het veld, de ene keer keek je uit op nijlpaarden, de andere keer zag je twee cheetahs aan de horizon liggen. En hoewel ik geen groot fan ben van warmte, moet ik zeggen dat Afrika ook mij heeft overtuigd van zijn pracht en praal.

Henry en Sami, onze Maasai gidsen maken het ontbijt klaar.

Hoewel de meeste mensen de Maasai Mara kennen van de grote trek hadden Caroline en ik besloten om buiten dit drukke seizoen te gaan en ons vooral te richten op de katten die er leven en de dramatische luchten die je krijgt net voor het regenseizoen. Nadeel daarvan kan wel zijn dat je eens vast komt te zitten. Maar uiteindelijk voegt dit alleen maar smaak toe aan het avontuur.

Ook met 4WD kom je vast te zitten.

Vanwege de extreem hoge waterstand van de rivieren konden we niet overal komen maar desondanks hebben we een geweldige week met veel wild gehad. Leeuwen, luipaard, cheetah, zebra, olifant, giraffe, hyena, antilopen, buffel, nijlpaarden en allerlei kleine vogels en dieren kruisten ons pad. Hieronder alvast een kleine impressie, later volgen er meer blogs.

Olifant (Loxodonta africana) bij zonsopkomst, Maasai Mara.

Luipaard (Panthera pardus), Bahati dochter van de beroemde Olive uit de BBC big cat diary.

Leeuw (Panthera leo) ligt te rusten.

Masai Giraffe (Giraffa camelopardalis tippelskirch) loopt door het hoge gras.

Cheetah (Acinonyx jubatus) jaagt op jakhals (Canis aureus).

Foto van de maand – Maart 2013

Bevroren water hangt aan de looppaden over de plas.

Brrr het is koud voor maart. Qua fotografie had ik niet veel tijd deze maand en dat was ook wel te merken op het blog. Mijn favoriete futenpaartjes zijn nog niet neergestreken op hun vaste plek, dus ik heb ook niet veel reden gehad om er even een kort uurtje op uit te trekken.

Afgelopen weekend liepen Caroline en ik langs wat grote plassen bij ons in de buurt om te zien of er nog wintergasten waren blijven hangen of misschien al grote groepen zomergasten waren gearriveerd. De wind woei straf en al het water bevroor voor je neus, maar verder was het ijzingwekkend stil.

Foto van de maand – Februari 2013

Wilde zwanen (Cygnus cygnus) in vlucht.

De keuze voor een foto van de maand was dit keer niet erg moeilijk, want ik heb niet veel foto’s gemaakt afgelopen maand. Hoewel februari ons nog een prachtige dag met sneeuw schonk, heb ik bijna geen beeld geschoten. Wat ik zocht was er niet en wat ik vond bood mij eigenlijk totaal geen inspiratie.

In januari verloor ik mezelf helemaal in de reeën. En misschien kon daardoor op deze mooie dag in februari eigenlijk niks meer toppen aan dat gevoel. Het klinkt misschien raar om te zeggen dat je 5 uur door de sneeuw kunt ploeteren van oost naar west door de duinen zonder ook maar een geheugen kaartje vol te schieten. Maar toch is het zo.
Alleen de wilde zwanen (Cygnus cygnus) deden mijn hart sneller kloppen. In het verleden hebben ze dit al eerder gedaan. Een groot gedeelte van de winter van 2010 bracht ik door in hun gezelschap.

En eigenlijk is het ook helemaal niet zo erg zo erg om bijna geen foto te maken. Je loopt door een van Nederlands mooiste landschappen compleet met een dikke laag witte sneeuw en een heerlijk warm winters zonnetje.

Damherten en reeën in de sneeuw

Kleine sneeuwvlokken dwarrelen uit de lucht als ik de auto parkeer, ik trek mijn winterjas aan, tas op de rug en met statief in de hand loop ik het duin in. Hoe verder ik het duin in kom, des te meer sneeuw komt er uit de lucht. De wind waait straf en al snel vult een mooi wit beeld mijn sensor als ik een testfoto maak. Oh man waar zijn de herten? Ik heb hen zo erg nodig nu!

Damhert (Dama dama) in sneeuwbui.

Damhert (Dama dama) spitser in de sneeuw.

Niet veel later tref ik de eerste damherten aan, prachtig gepositioneerd tegen een bosrand zodat de sneeuwvlokken goed uitkomen. Maar veel liefde is er niet tussen ons en al snel trekken de herten het bos in.

In de verte zie ik wat donkere stippen bewegen. Ik gooi mijn statief over de schouder, draai de zonnekap omlaag om niet een sneeuwduin te creëren tegen mijn lens en trek mijn capuchon over mijn hoofd. Tegen de wind in loop ik hun kant op en als ik wat verder ben merk ik dat het reeën zijn.

Reeën (Capreolus capreolus) sprong.

Waar reeën gewoonlijk alleen of in een paartje rondlopen vormen zij in de winter sprongen. En een sprong van deze grootte had ik al een tijd niet gezien! Nauwlettend houden ze mij in de gaten en mijn tempo vertraagt zich tot een enkele stap per minuut. Als acht paar reeën ogen je in de gaten houden kun je beter niet bewegen, bij een verkeerde beweging slaan ze op de vlucht en kun je de foto’s vergeten.

Reeën (Capreolus capreolus) op zoek naar eten onder de sneeuw.

Ik besluit rustig te gaan zitten om te kijken wat ze doen. Oplettend eten de reeën door terwijl de sneeuw nu met bakken uit de lucht komt. Ik weet dat ik snel een foto zal moeten maken om het toppunt van de bui mee te nemen. Op mijn knieën schuif ik door de sneeuw dichterbij, elke keer goed oplettend hoe ze reageren. Tien minuten later heb ik de dieren prachtig in beeld en schiet ik er zonder zorgen honderden foto’s doorheen terwijl de sprong zich voor mijn neus tegoed doet aan hun winterkost.

Reeën (Capreolus capreolus) in de sneeuw.

Ree (Capreolus capreolus) graaft sneeuw weg om eten te vinden.

Na een paar uur stil zitten lijken mijn knieën bevroren en als een man van 80 hink ik langzaam achteruit om de reeën niet te storen. Het licht neem zo hard af nu dat ik beter naar huis kan gaan om op te warmen. Thuis gekomen realiseer ik me dat ik te veel beeldmateriaal heb voor 1 blog. Mijn bezoekjes aan de reeën deze winter hebben aardig wat foto’s opgeleverd. Ik ben ondertussen begonnen met het opzetten van een klein boek helemaal gericht op de sprong met reeën die ik deze winter gevolgd heb. Als je interesse hebt laat het mij weten, dan houd ik je op de hoogte over de vorderingen van het boek.

Ree (Capreolus capreolus) in sneeuwstorm.